dieta reklama internet zabawa hobby dzieci          dieta reklama internet zabawa hobby dzieci

niedziela, 1 stycznia 2012

Definicja sportu w ujęciu historycznym.

 
Większość z nas uznaje sport jako rywalizację. 

Jednak na przestrzeni wieków pojmowanie jego było o wiele szersze a współzawodnictwo miało marginalne znaczenie. 

Wyjątkiem były Starożytne Igrzyska i czasy współczesne.


Czy tak było naprawdę? 


Słowo sport pochodzi od łacińskiego desportare - odprężyć się, rozerwać.
Do XVIII wieku sport występował wyłącznie w szerszym znaczeniu
 Sport     =      współzawodnictwo (w ograniczonym zakresie)   +     rekreacja ruchowa   +   wychowanie fizyczne


i opierał się przede wszystkim na rekreacji i rzadko na bardzo ograniczonej rywalizacji, która raczej posiadała wyłącznie cel utylitarny. Oczywiście rywalizowano fizycznie, jednak były to działania  słabo zorganizowane najczęściej w ramach militarnych przygotowań lub pokazów sprawności.
            Wyjątkiem od tej reguły możemy odnaleźć wyłącznie w starożytnej Grecji, gdzie możemy odnaleźć sport w jego klasycznym, węższym zakresie. 
                                               sport  =          współzawodnictwo sportowe
 Przybrał on formę Igrzysk (pierwszy zapis o starogreckich  igrzyskach  pochodzi z 776 r. p.n.e.) o dość mocno rozbudowanej rywalizacji i systemie przygotowań.

            We wcześniejszych jak i późniejszych czasach przed nowożytnymi  o rywalizacji sportowej możemy mówić co najwyżej poprzez koncepcję ludyczną ( ludo grec. – bawić się)  lub pedagogiczną. Natomiast Koncepcja Agonistyczna (agos gec. – walka), która obecnie dominuje w sporcie,  w szerokim tego znaczeniu zastosowano tylko w ramach  Igrzysk Olimpijskich i w obecnych koncepcjach sportu. 


            Wiemy zatem, iż podczas Igrzysk istniały regulaminy poszczególnych dyscyplin a każdy ze startujących musiał złożyć przysięgę, iż będzie ich przestrzegał. Stosowano już wtedy też podział na trzy  kategorie wiekowe. Trzeba też przyznać, iż starożytni pomimo różnicy wielu setek lat uznawali prawa kobiet do sportu bardziej niż Cuberten, który w swojej koncepcji ograniczył rywalizację wyłącznie do mężczyzn. W tamtych czasach odbywały się tak zwane  olimpiady żeńskie zwane e r a j s k i m i  (od imienia Hery, żony Zeusa).  Budowano też profesjonalne obiekty sportowe. W Olimpii, gdzie archeologowie zdołali częściowo odtworzyć istniejące tam w starożytności obiekty (zniszczone trzęsieniem ziemi w VI w. ne.),  obok wspaniałej świątyni   z posągiem Zeusa, który zaliczany był do 7 cudów świata, centralne miejsce zajmował stadion o wymiarach 192 na 30 m, ze skarpą  ziemi przeznaczoną dla widzów. Co prawda i wcześniej były w Grecji tzw. Palestry, jednak służyły one przede wszystkim celą wychowawczym w okresie do 18 roku życia. Zastępowały je w późniejszym okresie życia gimnazjony jako obiekty do szkoleń militarnych. Podobnie było w starożytnych Chinach jak i Indiach w których rywalizacja sportowa miał być przede wszystkim wsparciem w szkoleniu wojskowym.

            Już wtedy też sport miał charakter ruchu pokojowego, gdyż w trakcie igrzysk zakazane były wszelkie konflikty militarne.  Niestety i w tamtych czasach nie potrafiono ustrzec się od wpływów politycznych. Przykładem na to, może być start Cezara, który wygrał wszystkie dyscypliny, gdyż bano się z nim wygrać.  Upadek koncepcji igrzysk był też polityczny, gdyż cesarz rzymski Teodozjusz I, żarliwy chrześcijanin, w 393 r. n.e. uznając je za przejaw pogański,  zakazał ich odbywania. Trzeba jednak dodać, iż utraciły wcześniej swój charakter stricte sportowy, na rzecz widowiska.

            Niestety trudno w tym okresie odnaleźć wyczerpującą definicje sportu. Nawet w dziełach wielkiego filozofa Platona pomimo, iż kilkakrotnie wygrywał podczas igrzysk nie znajdziemy takowej. Można jedynie z ówczesnej praktyki wywnioskować jaki cel przyświecał starożytnej rywalizacji sportowej. 


Dla Greków sport to działania umożliwiające podjęcie rywalizacji :


1.     honorowej i ściśle zorganizowanej wcześniej – zwycięstwo przynosiło zaszczyt a osoby, które chciały w niej brać były sprawdzane wcześniej przez specjalnych urzędników (hellanodiaków), którzy byli protoplastami dzisiejszych sędziów.

2.     w ściśle określonych dyscyplinach zgodnie z ich regulaminami - dokładnie określane zasady  jak i kary za łamanie ich (przykładowo  chłosta i wykluczenie)
3.     ku czci bogów – było one częścią święta religijnego.

4.     wolnym ludziom o nieposzlakowanej opinii – rywalizować mogli tylko ludzie będący obywatelami (brak powszechności) i nie karanych.

5.     krajom szanującym pokój – by sportowcy mogli przybyć zabraniano w tym czasie wojen, sportowcy reprezentowali poszczególne państwa początkowo wyłączni greckie a następnie wchodzące w skład Imperium Rzymskiego, co daje tej rywalizacji ponadnarodowy charakter wcześniej nie występujący w takim zasięgu.

6.     fizycznej jak i w sztuce – tak jak pierwsze olimpiady nowożytne rywalizowano wtedy również w muzyce i rzeźbie.

7.     przygotowania do nich – część dyscyplin miały rozwinięty system szkolenia i opracowany zakres technik. Dowodem na to jest rzeźba dyskobola w momencie wyrzutu dysku, dłuta Myrona z V wieku pne.


Okres średniowiecza i panujące w nim chrześcijaństwo całkowicie odeszło od osiągnięć starożytności również w sporcie. Wydaje się, że bardziej od upadku Rzymu winna temu była chrześcijańska doktryna religijna, która traktując świat doczesny jako przejściowy bardziej nastawiony była na umartwianie się i rozwój duchowy, niż fizyczny.

            Dopiero nadejście Odrodzenia odkryło na nowo osiągnięcia starożytnych. Zaczęto również wracać do koncepcji rozwoju fizycznego. Pod koniec XIX wieku odrodziła się klasyczna definicja sportu, która w kolejnym wieku zaczeła zyskiwać przewagę nad tzw. szeroką.



Zapraszamy do zapisania się na nasz newsletter ! 


 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz